کیلاسا؛ معبدی زیبا در دل کوه های سخت هند - وبلاگ پارسی

به گزارش وبلاگ پارسی، هند برای هر توریستی مجذوب کننده و عجیب است. یکی از زیباترین جاذبه های آن معبد سنگی کیلاسا است که هرساله هزاران توریست را به سمت خود جذب می نماید.

ساخت مجسمه سنگی یکی از سخت ترین رشته های هنری به شمار میرود. هنری که به صبر زیاد و مهارت بالا احتیاج دارد؛ صبری که باید شکل یک شی را روی سنگ سختی مثل مرمر نقش بزند. حالا تصور کنید چه صبر و مهارتی احتیاج است تا یک معبد سنگی در دل یک کوه ساخته گردد. معبدی به زیبایی و خیره نمایندگی کیلاسا (Kailasa) در غارهای اِلورا (Ellora Caves) که در کشور هند است.

معبدی با ساختار سنگی مستحکم

شاید این شایعه را شنیده باشید که انسان های قدیمی برای ساخت بعضی از بناهای تاریخی مثل اهرام ثلاثه مصر (Pyramids) یا استون هنج (Stonehenge) از فناروی های پیشرفته استفاده یا شاید هم آدم فضایی ها در ساخت آن ها به انسان زمینی یاری نموده باشند. اگر کسی به این شایعه اعتقاد دارد، بهتر است به جای مثال زدن از اهرام مصر، نام معبد کیلاسا را بیاورد.

به عکس های این معبد در این مقاله وبلاگ پارسی یا اینترنت نگاهی بکنید. واقعا چقدر زمان، صبر و دقت ضروری است تا چنین شاهکاری را خلق کرد؟ شاید حتی با یاری نیروهای فوق طبیعی هم نتوان چنین معبدی را ساخت. ولی به دور از بحث شایعه، ما معتقد هستیم که سلسه راشترکوته (Rashtrakuta) که در دوران حکومت داری آن ها این معبد فوق العاده زیبا ساخته شده است، احتیاجی به یاری آدم فضایی ها نداشتند.

سلسله راشترکوته خاندانی بودند که از قرن ششم تا دهم میلادی بر بخشی از شبه قاره هند حکومت می کردند. در بعضی از کتاب های تاریخی از این سلسله به عنوان یکی از چهار امپراتوری بزرگ و پویای تاریخ نام برده شده است. در دوران حکومت آن ها هنر سنگ تراشی، ساخت مجسمه و بناهای سنگی بسیار رواج داشته است، به شکلی که هندی های آن موقع در کل دنیا سرآمد ساخت ساختمان های سنگی بودند.

معبد کیلاسا ارتفاعی نزدیک به 30 متر دارد و حدودا دو برابر از ساختمان سنگی پارتنون (Parthenon) در یونان که کاربردی نیایشگاهی داشته و به پرستش الهه آتنا اختصاص داده شده بود، بزرگ تر است.

البته مقدار بزرگ معبد کیلاسا تنها ویژگی متفاوت آن از سایر ساختمان های سنگی مشابه نیست. بلکه این معبد به عنوان نماد نوآوری در هنر معماری به شمار میرود که توانسته است این رشته هنری را یک گام جلوتر ببرد.

برخلاف سایر ساختمان های سنگی که الگوی های منحنی یا مجسمه های سنگی زیادی دارند، معبد کیلاسا از بالا به پایین ساخته شده و تنها ابزار به کار رفته در ساخت آن تیشه و مته بوده است. سازندگان آن ابتدا از نوک قله کوه آغاز به کندن یا به عبارت بهتر ساختن سقف های فوق العاده زیبا و البته پیچیده کردند، سپس ستون های این معبد را تراشیدند و بعد به سراغ مجسمه های فیل شکل آن رفتند. مجسمه هایی که تمام جزئیات ظاهری یک فیل واقعی را در خود جای داده است.

اگر گردشگران هنگام بازدید از معبد کیلاسا به کف آن دقت نمایند، متوجه می شوند که حتی کف این معبد هم از سنگ تراشیده شده است و بخشی از زمین نیست. سنگی یک دست و صیقلی به مقدار 82 در 46 متر. تاریخ شناسان تخمین زدند که سازندگان این معبد جادویی، سنگ به کار رفته در کف آن را از یک تخته سنگ بزرگ دیگر به وزنی حدود 200 الی 400 هزار تن تراشیده اند.

انقلابی در هنر سنگ تراشی

همانطور که گفته شد، هنر سنگ تراشی در قرن نهم میلادی در هند یک هنر شناخته شده بود. کیلاسا هم تنها معبد سنگی منطقه اِلورا نیست. اگر به اینترنت یا کتاب های راهنمای گردشگری هند سری بزنید، متوجه می گردد نام دقیق تر معبد کیلاسا غار شماره 16 است. غارهای الورا، مجموعه ای از 34 غار سنگی است که با اهداف مذهبی تراشیده شده اند. غارهای الورا در 30 کیلومتری اورنگ آباد (Aurangabad) در استان ماهاراشترا (Maharashtra) هند و در نزدیکی روستایی با نام الورا (Ellora) قرار دارند که بین قرن های پنجم تا دهم میلادی ساخته شده اند.

غارهای الورا شامل 12 غار بودایی متعلق به قرن های ششم و هشتم میلادی، 17 غار هندو متعلق به قرن های ششم و نهم و 5 غار جِین (Jain یکی از مذاهب رایج کشور هند در قرن های 5 تا 7 میلادی) متعلق به قرن هشتم و دهم میلادی است. همگی این غارهای در نزدیکی هم ساخته شده اند و نشان از هماهنگی مذهبی رایج در این دوره از تاریخ هند است. این آثار در سال 1983 در میراث دنیای یونسکو به ثبت رسید. معابد و صومعه سراها با تراشیدن دیواره هایی از جنس سنگ بازالت، درست در کنار هم دیگر بنا و همگی به ترتیب زمان ساخت شماره گذاری شده اند.

ابتدای این شماره گذاری از قدیمی ترین غار مذهب بودایی که در قسمت جنوبی این منطقه است، آغاز می گردد. غارهای بودایی اولین سازه های ساخته شده در این منطقه هستند. آن ها هم زمان با پیشرفت ساخت غارها که مدام به سمت شمال ادامه پیدا می کردند، ابعادشان نیز بزرگ تر می شد. به عنوان مثال، غار شماره یک بسیار ساده ساخته شده و با کم ترین اندازه سنگ تراشی، دارای هشت سلول ساده است، در حالی که غار شماره یازده دارای سه طبقه به همراه یک تالار بسیار بزرگ در طبقه دوم است.

غارهای متعلق به مذهب هندو در بخش مرکزی قرار دارند. حجاری ها و نقوش برجسته بسیار این غارها که متعلق به یکی از خدایان آن ها به نام شیوا است، دیوارهای غارهای پیروان آیین هندو را مجذوب کننده نموده است. این نقوش برجسته اتفاقات مختلفی که در کتاب مقدس این مذهب نوشته شده را به تصویر می کشند. غار شانزدهم یا همان کیلاسا بی رقیب ترین و برجسته ترین سازه در میان غارهای اِلورا است. معبدی مستقل که به طور کامل از تراشیدن یک قطعه سنگ بزرگ به وجود آمده است. این غار نشان دهنده خانه خدای شیوا و کوه کایلاش (Mount Kailash) است.

هرچند غار کیلاسا یک غار هندو به شمار میرود، ولی قرارگیری آن در کنار غارهای از آیین بودایی و جین، این منطقه را به مهم ترین مکان مذهبی این ادیان در کل کشور تبدیل نموده بود. علت این هماهنگی و هم زیستی ادیان هم در شیوه حکومت داری سلسله راشترکوته است که به آزادی ادیان اعتقاد داشتند. دوره ای طلایی از صلح و آرامش در هند که پیروان هر آیین بدون نگرانی و ترس از سایر آیین ها، توانستند شاهکارهای معماری خاص خود را خلق نمایند و برای حیرت آیندگان به ارث بگذارند.

غارهای مذهب جِین کاملا متفاوت هستند. روی سقف بعضی از غارهای جِین نقاشی های رنگارنگی وجود داشته است و حتی بعضی از بخش های این نقاشی ها هم چنان قابل تماشا هستند. تماشای ترین غار در میان غارهای پیروان آیین جِین، غار سی و دوم به نام ایندرا سبها (Indra Sabha) است.

البته باید این نکته گفته گردد که غارهای الورا تنها معابدهای کشور پهناور هند نیست. کشور هند به مقدار ای معبد دارد که کتاب های راهنمای گردشگری خاصی برای معرفی آن ها چاپ شده است. البته در هر مرجع گردشگری درباره کشور هند از غارهای اِلورا و به ویژه معبد کیسالا به عنوان یکی از مهم ترین و زیباترین معابد هند نام برده شده است. مکانی که هر گردشگری که به سمت هند می رود، باید از آن بازدید کند.