خبرنگاران روزگار ناخوش فرش زنجان - وبلاگ پارسی

به گزارش وبلاگ پارسی، زنجان - خبرنگاران - چراغ رونق صنعت فرش و قالیبافی در زنجان در این روزها رو به کم فروغی گذاشته و با وجود ظرفیت های قابل توجه در استان، این هنر صنعت در پیچ و خم مسائل گرفتار آمده و زمین گیر شده است.

به گزارش وبلاگ پارسی در سال های نه چندان دور دارهای قالی و نقش و نگارهای نقش بسته بر آن ها را می شد در گوشه و کنار اغلب خانه ها در روستاها و حتی شهرهای استان زنجان دید. فرشبافی علاوه بر ثمرات مالی برای خانوارها، ذوق و هنر بافندگانشان را به رخ می کشید اما اکنون دیگر مثل سابق خبری از آن دارها و نقش ها و طرح ها نیست و شمار قابل توجهی از بافندگان، دارها را جمع نموده و قلاب هایشان را زمین گذشته اند.

قالیبافی از دیرباز در زنجان رواج داشته و انواع فراوریات فرش در این استان شامل پشمی و کُرک و ابریشم در سایزها و طرح های مختلف است.

به زعم کارشناسان نبود واحدهای فراوری مواد اولیه و همچنین عرضه این مواد با کیفیت پایین، مهمترین مشکل فعالان فرش دستبافت در استان زنجان است.

عدم اختصاص اعتبار یاری های دولتی در بیمه قالیبافان، رکود حاکم بر بازار، استقرار بیش از 90 درصد دارهای قالیبافی در منازل و پایین بودن تعداد کارگاه های متمرکز و کمبود اعتبارات برای پرداخت تسهیلات سرمایه ثابت و سرمایه در گردش نیز بخش دیگری از مهمترین مسائل هنر- صنعت فرش دستبافت استان زنجان به شمار می رود.

به گفته رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان مجموع صادرات فرش دستبافت استان زنجان سالانه 12 میلیون دلار است که از لحاظ آماری در مقایسه با 59 هزار و 700 بافنده، متناسب نیست.

ناصر فغفوری خاطرنشان می نماید: ظرفیت های خوبی در این استان در زمینه فراوری فرش دستباف وجود دارد که در صورت توسعه این بخش می تواند نقش مهمی در ارزآوری داشته باشد.

وی می گوید: از اسفند سال گذشته با شیوع کرونا و تشدید تحریم ها، فراوری و صادارت فرش در استان کاهش یافته است و پیش بینی می گردد سایه این مسائل در امسال نیز بر سر صنعت فرش در استان باقی بماند.

رییس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت و استان زنجان با بیان اینکه شرایط فراوری فرش به طور معمول رابطه مستقیمی با صادرات دارد، می گوید: در این شرایط به واسطه مسائل حاصل از تحریم ها و موانع در نقل و انتقال ارز، میزان فراوری فرش نیز کاهش یافته است.

سیدمحسن جعفری اظهار می نماید: آمریکا به عنوان یکی از مقاصد عمده فرش دستباف ایران مطرح بوده ولی با مسائلی که در محدود کردن تجارت ایجاد شده، امکان صادرات از بین رفته است.

وی در چند سال اخیر سالانه حدود 110 تا 120 هزار مترمربع فرش توسط افراد بومی استان و نیز سرمایه گذاران غیر بومی در زنجان فراوری می گردد و این حالی است سال های قبل تر از این، میزان فراوری در این بخش بالغ بر 150 هزار مترمربع بود.

جعفری در بخش دیگری از سخنان خود به فراوری و بافت فرش ابریشمی در استان زنجان اشاره نموده و می گوید: پیش از دهه 50 خورشیدی بافت چنین فرش هایی در استان زنجان مرسوم نبود و بافندگان زنجانی طرح و نقشه این نوع فرش را از قم وارد استان کردند و اکنون نیز فرش ابریشمی که در زنجان فراوری می گردد به لحاظ بافت مثل فرش ابریشم قم است.

وی اظهار می نماید: در گمرک نیز سه عنوان در جدول ارزیابی فرش های ابریشمی فراوریه شده در کشو وجود دارد که شامل فرش قم، فرش اصفهان- کاشان و فرش تبریز است، یعنی فرش های ابریشم که در هر جای کشور از جمله زنجان فراوری می گردد، در قالب این جدول ارزیابی ارزش گذاری می گردد و چون به نوعی فرش ابریشم قم برند فرش ابریشم ایران است، تاجران و صادر کنندگان نیز ترجیح می دهند محصولاتشان تحت نام این برند قرار دهند و به قیمت بالاتری بفروشند.

جعفری با بیان اینکه 45 درصد فراوری فرش ابریشم استان زنجان شامل فرش های ابریشمی است، می افزاید: 42 درصد فراوریات نیز شامل فرش پشمی درشت بافت، هفت درصد ریز بافت کرک و مابقی نیز در قالب تابلو فرش است.

رییس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان می گوید: در حوزه فراوری فرش های پشمی قصه فرق می نماید و استان زنجان در این زمینه صاحب برندهای خودش است، فرش بیدگینه، فرش قلتوق و طرح ماهی افشار از جمله عناوین فرش های پشمی زنجان در جدول ارزیابی گمرک است ولی در زمینه فرش ابریشم ما صاحب برند نیستیم.

وی به شمار فعالان بخش فرش و قالیبافی در استان اشاره نموده و می افزاید: حدود 63 هزار قالیباف در زنجان به صورت فصلی، نیمه و قت و تمام وقت مشغول فعالیت هستند.

جعفری شمار قالبیافان تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی در استان را 6 هزار نفر اعلام نموده و خاطرنشان می نماید: این رقم راضی کننده نیست و دست کم باید 20 هزار نفر باشد.

وی ادامه می داد: از آنجا که 20 درصد سهم کارفرما در بیمه قالیبافان از سوی دولت تامین می گردد، با افرایش سالانه حداقل دستمزدها مبلغ حمایتی دولت نیز باید افزایش پیدا کند، بنابراین تحت پوشش قرار دادن فعالان قالیبافی اعتبار سنگینی می خواهد ولی تحت تاثیر شرایطی که در آن هستیم، درآمدهای دولت محدود شده است ولی با همه این اوصاف کوشش ما این است که قالیبافان جدید متقاضی را نیز تحت پوشش قرار دهیم.

رییس اتحادیه فرشبافان استان زنجان هم در سخنانی به گران شدن مواد اولیه برای فراوری فرش اشاره نموده و می گوید: این گرانی باعث شده فراوری فرش برای سرمایه گذاران به صرفه نباشد.

جعفر نجفی اظهار می نماید: الان بیشتر سرمایه گذاران برای فراوری فرش در استان زنجان، از تبریز، قم و یا اصفهان هستند و ما سرمایه گذار چندانی از داخل استان در این حوزه نداریم.

وی به آمار فرشبافان استان زنجان اشاره نمود و ادامه داد: در سال 1387 یک آماری گرفته شد که بر اساس آن تعداد 60 هزار برآورد شد ولی از آن موقع به بعد آماری گرفته نشده و این اطلاعات به روز رسانی نشده است.

نجفی با بیان اینکه در این شرایط از فرشباف مشکل دارتر در صنعت فرش نداریم، می گوید: با کم شدن رونق فراوری و فروش فرش، بالتبع شمار بیکاران در این بخش نیز زیاد شده است.