همه چیز راجع به جراحی تعویض مفصل ران - وبلاگ پارسی

به گزارش وبلاگ پارسی، اگر به تازگی در حال تحقیق در خصوص امکان تعویض مفصل ران هستید، یا اینکه در حال حاضر تصمیم نهایی خود را گرفته و در آستانه جراحی قرار دارید، اطلاعات آمده در این نقشه راه به شما یاری خواهد نمود که مزایا و محدودیت های تعویض مفصل ران را بشناسید.

آناتومی مفصل ران

مفصل ران یکی از بزرگ ترین مفاصل بدن است. در واقع این مفصل از یک قسمت کروی و یک قسمت حفره ای تشکیل شده است . این حفره با در اصطلاح socket از طریق استابولوم (acetabulum) تشکیل می شود که در واقع بخش بزرگی از استخوان لگن است. قسمت کروی و توپ مانند هم در واقع سر استخوان ران (femoral head) است. سر استخوان ران در واقع قسمت انتهایی بالای ران است.

سطح استخوان سر ران و حفره استابولوم از طریق غضروف ارتیکولار (articular cartilage) پوشیده شده است. غضروف بافت نرمی در سطح استخوان است که اجازه می دهد استخوان ها در کنار هم دیگر به آسانی حرکت نمایند. بافت نازکی تحت عنوان غشای سینوویوم (synovial membrane) اطراف مفصل ران را در برگرفته است.

در یک مفصل ران سالم، این غشای نازک میزان حکمی مایع فراوری می نماید که مانع از ایجاد اصطکاک در هنگام حرکت مفصل ران خواهد شد. بافت هایی تحت عنوان لیگامان یا رباط (ligaments) قسمت کروی و حفره ای مفصل ران را به همدیگر متصل نموده و باعث ثبات مفصل می شوند.1

چه عواملی باعث درد مفصل ران می شوند؟

شایع ترین علت درد مزمن مفصل ران و ناتوانی حرکتی ناشی از آن التهاب مفاصل است. آرتروز (Osteoarthritis)٬ روماتیسم مفصلی (rheumatoid arthritis) و التهاب های ناشی از جراحت (traumatic arthritis) از عمده ترین عوامل ایجاد نماینده این بیماری هستند.

آرتروز

این نوع از بیماری یک بیماری وابسته به سن است. این بیماری در افراد 50 سال و بالاتر و افرادی که در خانواده آن ها سابقه التهاب مفاصل وجود دارد دیده می شود. در این بیماری غضروف اطراف مفصل ران از بین می رود. زمانی که غضروف بین استخوان ها از بین برود، این استخوان ها به هم ساییده شده و درد و سختی مفصل ران ایجاد می شود. گاهی به علت رشد نامناسب مفصل ران در کودکی هم فرد دچار آرتروز خواهد شد.

روماتیسم مفصلی

این بیماری یک بیماری خود ایمنی است. بر اثر این بیماری غشای مفاصل زلاله ای ملتهب و ضخیم خواهند شد. این التهاب مزمن معمولا منجر به ایجاد آسیب در غضروف ها می شود و در نهایت منجر به درد و گرفتگی عضلات خواهد شد. در واقع روماتیسم مفصلی یکی از شایع ترین انواع التهاب مفاصل است.

التهاب پس از جراحت

این نوع از التهاب منجر به آسیب جدی به مفصل ران و حتی شکستگی آن خواهد شد. احتمال آسیب غضروف و در نهایت درد مفصل ران با گذشت زمان وجود دارد.

از بین رفتن بافت در پی کاهش خون رسانی (Avascular necrosis)

در نتیجه آسیب مفصل ران، احتمال کاهش خون رسانی به سر استخوان فمورال یا استخوان ران وجود دارد. این فقدان خون رسانی از طرف دیگر ممکن است باعث آسیب تماشا سطح استخوان و بیماری آرتروز هم شود.

بیماری های مفصل ران در کودکی

بعضی از بچه ها و نوزادان دارای مسائلی در مفصل ران خود هستند. حتی اگر این مسائل به خوبی در طی دوران کودکی فرد درمان شوند، ممکن است بعد ها و با گذشت زمان در فرد ایجاد آرتروز نمایند. این اتفاق به این خاطر می افتد که ممکن است که مفصل ران ممکن است به خوبی رشد ننموده و سطح مفصل آسیب پذیر باشد.1

نحوه انجام جراحی تعویض مفصل ران

حفره استابولوم تقریبا به شکل یک نیم کره در قسمت فوقانی مفصل ران قرار گرفته است این حفره قسمتی از لگن خاصره را تشکیل می دهد . سر استخوان ران که به شکل کروی و گرد است در داخل این حفره واقع شده است.با ساییدگی مفصل ران هم حفره استابولوم و هم سر استخوان ران دچار مشکل می شود.

در ابتدا بیمار از طریق یک عضو تیم بیهوشی ارزیابی می شود. شایعترین نوع بیهوشی مورد استفاده بیهوشی عمومی است که برای بیمار در نظر گرفته می شود .

در حین جراحی ، مفصل ران با ایمپلنت یا پروتز ساخته شده از قطعات فلزی، پلاستیکی ویا سرامیک جایگزین می شود. در ابتدا جراح برای خارج کردن غضروف و استخوان های اضافی داخل حفره استابولوم را با استفاده از ابزار خاصی تراش می دهد.

جراح در حین جراحی تمامی اقدامات لازم را برای خارج کردن مفصل آسیب دیده و تعویض آن با مفصل فلزی انجام می دهد . برای خارج کردن سر استخوان ران آسیب دیده با استفاده از ابزار خاصی متخصص ارتوپدی گردن استخوان ران را که بین سر استخوان ران و تنه استخوان ران است برش میدهد.در ادامه یک کاسه از جنس فلز یا پلاستیک در حفره استابولوم و یک سر فلزی روی به جامانده گردن استخوان ران قرار داده می شود.2

عملکرد ایمپلنت های مفصل ران چگونه است؟

قطعات سازنده ایمپلنت

درحال حاضر، ایمپلنت های مفصل ران دارای طراحی های گوناگونی بوده و در ساخت آنها از مواد مختلفی استفاده می شود. این ایمپلنت ها به طور کلی در دو قطعه مشترک هستند؛ قطعه سر (از جنس فلزات قوی و جلا زده شده و یا از جنس سرامیک) و قطعه استابولار (کاسه ای با دوام از جنس پلاستیک، سرامیک یا فلز که یک پوسته خارجی از جنس فلز آن را در بر گرفته).

به طور کلی روش های تثبیت برای قطعات ایمپلنت را میتوان به چهار دسته تقسیم نمود که عبارتند از:

تثبیت با تکنیک Press-fit

در تکنیک Press-fit، قطعات با وارد کردن فشار و بدون استفاده از سیمان ارتوپدی در جایشان قرار گرفته و تثبیت ایمپلنت، با رشد استخوان در اطراف قطعات صورت می گیرد. انتخاب تکنیک Press-fit یا استفاده از سیمان برای تثبیت ایمپلنت بسته به عواملی مانند کیفیت و قدرت استخوان بیمار دارد.

تثبیت به یاری سیمان

در این روش قطعات را به یاری سیمان ارتوپدی در محلشان تثبیت می نمایند.

تثبیت هیبرید (Hybrid fixation)

در شرایطی ممکن است احتیاج باشد تا ترکیبی از هر دو روش فوق استفاده شود؛ یعنی ممکن است تثبیت پایه به یاری سیمان (Cemented Stem) و تثبت کاسه بدون استفاده از سیمان (Non-Cemented Socket) صورت گیرد. به این حالت اصطلاحا تثبیت هیبرید گفته می شود.

تثبیت هیبرید معکوس (Reverse Hybrid)

این روش برعکس روش تثبیت هیبرید است؛ یعنی در آن تثبیت پایه بدون استفاده از سیمان (Cementless Stem) و تثبیت کاسه به یاری سیمان (Cemented Cup) صورت می گیرد و به همین علت به آن اصطلاحا تثبیت هیبرید معکوس می گویند.5

مزایای تعویض مفصل ران

برای رهایی از درد کشنده در ناحیه مفصل ران جراحی تعویض مفصل ران برترین گزینه می باشد اما در صورتی که بیمار با استفاده از سایر روش های دیگر که کم تهاجمی تر می باشد نتیجه دلخواه خود را دریافت ننموده باشد و همچنان احساس درد شدیدی داشته باشد. در ادامه مطلب در رابطه با مزایای این جراحی توضیحاتی داده می شود.

بهبود در شرایط راه رفتن و حرکت کردن اندام ها

هماهنگ بودن اندام های بالا تنه و پاها

کاهش درد در هنگام پایین و بالا رفتن از پله ها.3

پس از جراحی تعویض مفصل ران چه اتفاق خواهد افتاد؟

احتمالا به مدت کمتر از یک هفته ضروری است در بیمارستان باشید.

درمان بعد از تعویض مفصل ران :پس از آنکه مفصل ران جراحی شد،نوبت به آن می رسد که فرد ادامه فرایند درمانی را طی کند و ابتدا باید به یاری واکر و یا عصا راه برود و همینطور فیزیوتراپی نیز انجام شود.

تغریبا به مدت 6 ماه تا یک سال پس از جراحی نباید حرکات شدید با پای جراحی شده انجام دهید.

از توالت فرنگی استفاده شود تا به پا فشار وارد نشده و بیش از حد خم نشود.

توصیه می شود تا مدتی برای نشستن از جایگاه بهره ببرید.3

عوارض جراحی تعویض مفصل ران

عوارض جراحی تعویض مفصل ران بسیار کم است و ممکن است بعضی بیماران با مسائلی مانند حملات قلبی، سکته و یا مسائل کلیوی رو به رو شوند.

عفونت یکی از عوارضی است که بسیار به ندرت (در حدود 1 درصد) اتفاق می افتد. اما در صورت بروز، مصرف آنتی بیوتیک تجویز خواهد شد.

لخته شدن خون در پا می تواند یکی دیگر از عوارض جراحی باشد، جهت برطرف چنین مسئله ای داروهای رقیق نماینده خون به بیمار داده می شود.

در بعضی بیماران، احتمال جابجا شدن مفصل وجود دارد، در صورتی که چنین اتفاقی بیفتد، جراحی مجدد تکرار خواهد شد.

احتمال کوتاه شدن پایی که جراحی بر روی آن اجرا شده نیز وجود دارد.4

پینوشتها

1.www.drdr.ir

2.www.drfaridshahrivar.com

3.www.dr-moghimi.com

4.www.drenayatollahi.com

5.www.tehranarkak.net

منبع: راسخون